Τα παιδιά έχουν μια έμφυτη ανάγκη για κίνηση. Μόλις κάνουν τα πρώτα τους βήματα, ξεκινούν να ανακαλύπτουν τον κόσμο. Χάνονται από κοντά μας, εξερευνώντας. Βιάζονται να τρέξουν, όταν καλά καλά δεν μπορούν να περπατήσουν. Η φυσική δραστηριότητα για τα παιδιά είναι το ίδιο απαραίτητη με την τροφή και το νερό. Τώρα λοιπόν που ξεκίνησε το σχολείο και μπαίνουμε σε νέο πρόγραμμα και με την ελπίδα να επιστρέψουμε στην κανονικότητα μας, ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε και με την άσκηση του παιδιού μας.

Τα θεμέλια της άσκησης & της καλής υγείας

Όπως κάθε κτίσμα, έτσι και το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται γερά θεμέλια. Η άσκηση είναι ένα από αυτά. Τα θεμέλια της αθλητικής παιδείας μπαίνουν από πολύ νωρίς. Όταν είναι ακόμα πολύ μικρό, και το πηγαίνουμε στην παιδική χαρά. Όταν πηγαίνουμε βόλτες με το ποδήλατο ή περίπατο σε ένα μεγάλο πάρκο. Όταν βοηθάμε το μικρό μας να κάνει μονόζυγο ή να αναρριχηθεί. Όταν προσπαθεί να μας μιμηθεί και να ακολουθήσει το δικό μας πρόγραμμα γυμναστικής. Εμείς, οι γονείς, είμαστε υπεύθυνοι για τις πρώτες αθλητικές εμπειρίες του παιδιού μας.

Η προσχολική ηλικία είναι η ιδανική στιγμή να ξεκινήσει ένα παιδί τον αθλητισμό, δηλαδή την οργανωμένη και συστηματική δραστηριότητα. Σε αυτήν την ηλικία πιθανότατα θα το δει ως διασκέδαση και αυτό είναι που ελπίζουμε. Πριν απαντήσουμε όμως στο πώς να επιλέξουμε άθλημα, να εξηγήσουμε -συνοπτικά- το γιατί.

Ο αθλητισμός συμβάλλει στην ομαλή σωματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού.

• Κοινωνικοποιείται, μαθαίνει να λειτουργεί αρμονικά μέσα σε μία ομάδα, να αναλαμβάνει ευθύνες, να πειθαρχεί στους κανόνες του εκάστοτε αθλήματος και να αποδέχεται τις ήττες.
• Ανακαλύπτει και αναπτύσσει τις δυνατότητες και τα όρια του.
• Αποκτά αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του αλλά και στην ομάδα.
• Διοχετεύει δημιουργικά την ενέργειά του και κοιμάται καλύτερα.
• Μαθαίνει να έχει πρόγραμμα στην καθημερινότητά του και να μη σπαταλά το χρόνο και την ενέργειά του άσκοπα.

Όσον αφορά τα οφέλη στη σωματική υγεία, λειτουργεί ευεργετικά, πραγματικά, στα πάντα!

• Δυναμώνει το μυοσκελετικό σύστημα,
• ενισχύει το ανοσοποιητικό,
• “γυμνάζει” το καρδιαγγειακό και βοηθάει το αναπνευστικό,
• αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό και
• προλαμβάνει την παχυσαρκία και διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα.

Η άσκηση είναι εξίσου σημαντική με την τροφή και το νερό για ένα μικρό παιδί και βάζει τα θεμέλια για έναν γερό οργανισμό.

Ποια είναι τα βασικά κριτήρια επιλογής;

1. Αρχικά, ο μόνος λόγος να θέλει ένα παιδί να ξεκινήσει και να συνεχίσει μία δραστηριότητα και να μην τα παρατήσει, είναι να περνάει καλά εκεί που πηγαίνει. Άρα πρώτο μέλημά μας είναι “τι θέλει το παιδί”. Μπάσκετ ενώ είναι ένα κεφάλι πιο κοντό από τους συμμαθητές του; Μπάσκετ! Όχι ποδόσφαιρο, επειδή παίζαμε εμείς στα νιάτα μας. Ακούμε τις επιθυμίες του παιδιού μας και συζητάμε. Καλό είναι να κάνουμε μια λίστα με αθλήματα που το ενδιαφέρουν και να δοκιμάσουμε. Οι περισσότεροι σύλλογοι, παρέχουν δοκιμαστική περίοδο των αθλητικών τους προγραμμάτων, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με διαφορετικά αθλήματα.
2. “Δεν του αρέσει τίποτα.” Υπάρχουν και αυτά τα παιδιά, που δεν φαίνεται να παθιάζονται με κάποιο άθλημα. Τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Όπως μας εξήγησε και η καθηγήτρια φυσικής αγωγής, Μαρία - Αριάδνη Ραγιαδάκου, “Περνάμε κάποιον χρόνο παρατηρώντας την αθλητική συμπεριφορά του παιδιού μας. Κρίνουμε εμείς, μέσω της συνεχούς παρατήρησης, ποιο άθλημα θα ταίριαζε καλύτερα στο μικρό μας ταλέντο. Τρέχει γρήγορα; Μήπως να επιλέξουμε κάτι με ταχύτητα; Του αρέσει το νερό; Τότε, να κάνουμε ένα δοκιμαστικό στο κοντινό κολυμβητήριο. Χορεύει όλη μέρα; Μια επίσκεψη σε μια σχολή χορού ή έναν σύλλογο γυμναστικής, θα μας βοηθούσε να βρούμε κάτι για το μικρό μας αστεράκι. Η επικοινωνία και η συνεργασία με το παιδί, τους δασκάλους και τους εκπαιδευτές του είναι απαραίτητη, ώστε να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα των δυνατοτήτων αλλά και των δυσκολιών του.”
3. Επίσης σημαντικό κριτήριο είναι, ο τόπος άθλησης να βρίσκεται κοντά στο σπίτι, ώστε η απόσταση να μην αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Να συναγωνίζεται με συνομηλίκους του και ιδανικά με συμμαθητές. Έτσι θα του είναι το περιβάλλον πιο οικείο.
4. Τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της πανδημίας covid -19, σημαντικό ρόλο στην επιλογή αθλήματος παίζει και ο χώρος της προπόνησης. Κλειστός ή ανοιχτός; Επιλέγουμε ένα άθλημα που πιστεύουμε πως θα είναι πιο ασφαλές για αυτή τη δύσκολη περίοδο και ίσως να μην επηρεάζεται και από πιθανό “lockdown”. H διατήρηση της αθλητικής ρουτίνας βοηθάει εξαιρετικά στη διατήρηση της ψυχικής υγείας.
5. Το κόστος είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Κάνουμε έρευνα αγοράς και σε αυτό το κομμάτι. Οι δημοτικοί αθλητικοί σύλλογοι, συνήθως έχουν ποικιλία αθλημάτων και μειωμένες τιμές, χωρίς να υστερούν σε ποιοτικές υπηρεσίες. Ρωτάμε και ενημερωνόμαστε. Η άσκηση είναι προτεραιότητα για τους δημοτικούς φορείς, οπότε έχουμε πολλές ελπίδες να πάρουμε μια πολύ συμφέρουσα προσφορά.
6. Η ηλικία του παιδιού είναι επίσης ένας παράγοντας που θα μας καθοδηγήσει. Δεν έχει σημασία, αν στα 4 του έκανε κολύμβηση και στα 12 θέλει να κάνει τένις. Έτσι και αλλιώς, τα παιδιά μεγαλώνουν, ωριμάζουν και αλλάζουν. Η αλλαγή αθλήματος δεν πρέπει να μας απογοητεύει αλλά να μας χαροποιεί το γεγονός πως το παιδί μας θέλει να δοκιμάσει και κάτι άλλο. Η ηλικία επηρεάζει και την επιλογή αθλήματος, όχι μόνο από την πλευρά των γονιών αλλά και από την πλευρά του παιδιού. Στόχος μας είναι το παιδί να παραμένει κοντά στον αθλητισμό.

Και η απορία παραμένει: “O μικρός μου είναι 4 ετών και αεικίνητος. Δεν κάθεται πουθενά. Ποιο άθλημα είναι κατάλληλο για εκείνον και πότε είναι η κατάλληλη ηλικία;”

Η καθηγήτρια φυσικής αγωγής Μαρία - Αριάδνη Ραγιαδάκου, μας βοηθάει να βρούμε τα κατάλληλα αθλήματα ανά ηλικιακή ομάδα.

Στην προσχολική ηλικία τα παιδιά φαίνεται να έχουν απεριόριστα αποθέματα ενέργειας. Τρέχουν, πηδούν, παίζουν όπου βρουν. Όμως, είναι η ηλικία που ακόμα αναπτύσσουν τη λεπτή τους κινητικότητα, μαθαίνουν να συντονίζουν τα ερεθίσματα από την όραση με την εκτέλεση κινήσεων, εκπαιδεύονται στο να ακολουθούν κανόνες και τελειοποιούν θεμελιώδεις αδρές κινήσεις. Αυτό που για εμάς τους μεγάλους φαίνεται απλό και δεδομένο, όπως το να ξεχωρίζει το αριστερό από το δεξί, και ποια είναι η παλάμη και ποιος ο ώμος, για ένα παιδί 4 ετών δεν είναι. Και η άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο να μάθει ένα παιδί το σώμα του.

Άρα σε αυτή την ηλικία χρειαζόμαστε ένα άθλημα που βοηθάει στην ανάπτυξη αυτοελέγχου και αυτοπεποίθησης, δεν έχει πολύπλοκους κανόνες και περίπλοκη δομή. Κάποιες προτάσεις είναι:

• Η γυμναστική και ο χορός δυναμώνουν το σώμα και βοηθούν τα παιδιά να γνωρίσουν το σώμα τους και τις δυνατότητες τους.
• Η κολύμβηση είναι από τα πιο ασφαλή αθλήματα ως προς τους τραυματισμούς καθώς αναπτύσσει το μυοσκελετικό σύστημα επαρκώς χωρίς να το καταπονεί, είναι χρήσιμο στη μετέπειτα ζωή μας, και γίνεται εύκολα διασκεδαστικό.
• Το ποδήλατο όπως και
• Το ποδόσφαιρο είναι τα αθλήματα που μπορούν να γίνουν οικογενειακή υπόθεση. Μια οικογενειακή βόλτα με ποδήλατα ή ένας φιλικός αγώνας ποδοσφαίρου στο πάρκο μεταξύ των μελών μιας οικογένειας ή φίλων, μας φέρνει πιο κοντά.
• Το καράτε και γενικότερα οι πολεμικές τέχνες διδάσκουν τον αυτοέλεγχο, σημαντικός σε όλα τα στάδια της ζωής.

Στη σχολική ηλικία (5-12 ετών), όπου αναπτύσσονται και εδραιώνονται τα ψυχοσωματικά χαρακτηριστικά του παιδιού μπορεί να ξεκινήσει η ένταξη στον κλασικό αθλητισμό ή σε άλλα ατομικά αθλήματα. Δεν ξεχνάμε ότι μπορεί να είναι καλός/ή και να του/της αρέσουν παραπάνω από μία δραστηριότητες. Ο ρόλος των γονιών είναι να παρατηρούμε το παιδί, να συζητάμε μαζί του και να το ενθαρρύνουμε. Ακόμα και αν το παιδί θέλει να διακόψει από κάποιο άθλημα, θα πρέπει να συζητήσουμε τους λόγους και να υπάρχει πρόταση για κάποιο άλλο. Το σημαντικό είναι ο αθλητισμός να παραμείνει στη ζωή του παιδιού μας.

Ομαδικά αθλήματα που είναι αρκετά δημοφιλή και κατάλληλα για αυτή την ηλικία είναι:

• Το μπάσκετ
• Το ποδόσφαιρο
• Το βόλεϊ

Για εκείνα τα παιδιά που είναι πιο εσωστρεφή ή ανεξάρτητα, μπορούμε να προτείνουμε:

• Τένις
• Στίβο
• Πολεμικές τέχνες
• Χορό
  
  

Στην εφηβική ηλικία συχνά τίθεται το δίλημμα “αθλητισμός ή πρωταθλητισμός”. Καθώς το παιδί μεγαλώνει και ανεβαίνει επίπεδα σε κάποιο άθλημα, οι προπονήσεις αυξάνονται. Αυτό σημαίνει πως αυξάνεται ο χρόνος που αφιερώνεται στο άθλημα αλλά πολλές φορές και οι οικονομικές υποχρεώσεις. Σε αυτή την ηλικία, έχουμε απέναντι μας έναν έφηβο, μεγάλο παιδί, που χρειάζεται καθοδήγηση. Στο ερώτημα αθλητισμός ή πρωταθλητισμός, η κάθε οικογένεια και ο κάθε αθλητής δίνει τη δική του απάντηση. Όποια και αν είναι η επιλογή, πάντα προσέχουμε το σώμα μας και σεβόμαστε τις ανάγκες του.

Σε αυτή την ηλικία συνήθως τα παιδιά διακόπτουν τις αθλητικές τους δραστηριότητες για να συγκεντρωθούν στο διάβασμα και τις απαιτήσεις του Λυκείου. Με καλό προγραμματισμό, ο αθλητισμός μπορεί να παραμείνει στην καθημερινότητα ενός μαθητή Λυκείου και να είναι το παράθυρο του στην αλλαγή παραστάσεων. Η άσκηση είναι το πιο ασφαλές αγχολυτικό. Σκοπός είναι ο αθλητισμός να παραμείνει στη ζωή του παιδιού.

Ο κατάλληλος εξοπλισμός

Διαλέξαμε άθλημα, πήγαμε με το παιδί να το δοκιμάσει και το επόμενο βήμα είναι να προμηθευτούμε τον απαραίτητο εξοπλισμό. Και σε αυτό το σημείο είναι που ξεκινάει μια νέα αναζήτηση. Και αν χρειαζόμαστε αγορές για διαφορετικά αθλήματα; Και πως ξέρουμε τι είναι κατάλληλο για το επίπεδό του;

Ό,τι και αν χρειαζόμαστε, από ένα ζευγάρι παπούτσια, αθλητικές κάλτσες και μια τσάντα, μέχρι πέδιλα του σκι και κανό, στα καταστήματα cosmossport βρίσκουμε ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό να μας καθοδηγήσει. Ακόμα και αν θέλουμε να κάνουμε τις αγορές μας διαδικτυακά, στο www.cosmossport.gr, βρίσκουμε τον εξοπλισμό ομαδοποιημένο ανά άθλημα. Είναι σημαντικό, να έχουμε τη σωστή καθοδήγηση και την προσοχή που μας αξίζει. Ο κατάλληλος εξοπλισμός μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμών και κάνει το άθλημα διασκέδαση για τα μικρά παιδιά. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, ο σωστός εξοπλισμός, μπορεί να δώσει και τη νίκη.