Τα υποκατάστατα ζάχαρης προσδίδουν γλυκιά γεύση, χωρίς όμως να αποδίδουν θερμίδες. Ακούγεται θαυμάσιο! Είναι όμως;

Τα εγκεκριμένα υποκατάστατα ζάχαρης που κυκλοφορούν είναι η ασπαρτάμη, ζαχαρίνη, η ακετυλοσουλφάμη, η νεοτάμη, η ερυθριτόλη και η σουκραλόζη. Η στέβια ανήκει και αυτή στα υποκατάστατα ζάχαρης που δεν αποδίδουν θερμίδες, όμως είναι φυσικής προέλευσης και δεν θα ασχοληθούμε μαζί της σε αυτό το άρθρο. Αν και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί στο εμπόριο τη βρίσκουμε σε συνδυασμό με άλλα τεχνητά γλυκαντικά και όχι μόνη της. 

Είναι όλα τα υποκατάστατα ζάχαρης ίδια;

Το σώμα και ο εγκέφαλος πώς διαχειρίζεται τα υποκατάστατα ζάχαρης;

1. Η χρήση των υποκατάστατων ζάχαρης μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες διατροφικές επιλογές, πλούσιες σε λιπαρά και άλλες πηγές θερμίδων, περαν της ζάχαρης. Για παράδειγμα, παραγγέλνουμε αναψυκτικό χωρίς θερμίδες, ώστε να καταναλώσουμε περισσότερα κομμάτια πίτσας ή μεγαλύτερη μερίδα φαγητού. Έτσι καταλήγουμε στην κατανάλωση των ίδιων ή και περισσότερων θερμίδων απ’ ότι αν είχαμε καταναλώσει αναψυκτικό με ζάχαρη.
2. Επίσης υπάρχουν έρευνες που διερευνούν την επίδραση των τεχνητών υποκατάστατων ζάχαρης στο αίσθημα της γεύσης. Η υπερδιέγερση των υποδοχέων μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό της ευαισθησίας των υποδοχέων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναζήτηση πιο έντονων γεύσεων. Στην πράξη, όσοι καταναλώνουν συστηματικά τεχνητά υποκατάστατα ζάχαρης, μετά από καιρό, θα θέλουν πιο έντονες γεύσεις και κυρίως γλυκές γεύσεις. Η γλυκύτητα των φρούτων δεν τους ικανοποιεί και τα λαχανικά φαίνονται άνοστα.  
3. Η απενεχοποίηση τροφών που δεν περιέχουν θερμίδες λόγω των υποκατάστατων ζάχαρης, μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση τροφίμων χωρίς ουσιαστική θρεπτική αξία, όπως βιταμινών.  
4. Επιπροσθέτως, έρευνες που γίνονται σε πειραματόζωα, δείχνουν πως τα υποκατάστατα ζάχαρης μπορεί να προκαλούν εθισμό. Αυτό σημαίνει πως διαιωνίζεται η ανάγκη για γλυκιά γεύση.

Πόσο ασφαλή είναι;

Πρόσφατες έρευνες συσχετίζουν την κατανάλωση ασπαρτάμης με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και την κατανάλωση ερυθριτόλης με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο. 

H καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών με υποκατάστατα ζάχαρης, σχετίζεται με 36% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου και 67% αύξηση του κινδύνου εμφάνισης Διαβήτη Τύπου 2, σύμφωνα με την Έρευνα Αθηροσκλήρωσης (MESA).

Άρα, θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, πως δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα κατανάλωσης, οπότε πάντα καταναλώνουμε με μέτρο.

Συμπέρασμα…

Δεν είναι όλα τα σάκχαρα ίδια. Προτιμούμε σάκχαρα φυσικής προέλευσης και όταν χρησιμοποιούμε υποκατάστατα ζάχαρης, τα αντιμετωπίζουμε με τον ίδιο τρόπο που θα συμπεριφερόμασταν σε ένα αναψυκτικό, ποτό ή γλυκό που θα περιείχε ζάχαρη. Αποφεύγουμε τις κενές θερμίδες. Αποφεύγουμε τρόφιμα που δεν έχουν κάποια άλλη θρεπτική αξία.