Η βιταμίνη D είναι γνωστή και ως η βιταμίνη του ήλιου, αφού ο οργανισμός μας τη συνθέτει στο δέρμα μας όταν είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο. Ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες, αφου για να μεταφερθεί και να απορροφηθεί χρειάζεται λίπος. Τη συναντάμε σε τρεις μορφές, τη D-1, D-2 και D-3. 

H βιταμίνη D επιτελεί διάφορες λειτουργίες στον οργανισμό. Οι πιο σημαντικοί ρόλοι της είναι:

• η ρύθμιση της απορρόφησης ασβεστίου και φωσφόρου και 
• η συμμετοχή της στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D είναι σημαντικά για την ομαλή ανάπτυξη και λειτουργία οστών και δοντιών, όπως και για την ανθεκτικότητα του οργανισμού σε κάποιες ασθένειες. Είναι γνωστό πως όταν τα επίπεδα της βιταμίνης D παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, τα κόκαλα γίνονται πιο ευαίασθητα και μαλακά, οδηγώντας σε οστεομαλακία ή ακόμα και οστεοπόρωση. Ο ρόλος της βιταμίνης D στην υγεία των οστών είναι γνωστός σχεδόν όσα χρόνια είναι γνωστός και ο ρόλος του ασβεστίου στην υγεία των οστών. 

Ποιοί είναι οι 3 ρόλοι “έκπληξη” της βιταμίνης D;

1. Ενισχύει το ανοσοποιητικό

Ολοένα και περισσότερες έρευνες συσχετίζουν την ανεπάρκεια βιταμίνης D με μειωμένη προστασία έναντι σε διάφορες ασθένειες. Δεν είναι τυχαίο, πως προτείνεται η λήψη συμπληρώματος βιταμίνης D, σε όσους έχουν ανεπάρκεια, με σκοπό την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους γενικά, αλλά και ειδικά για την περίοδο της πανδημίας covid-19. Επίσης, 

• μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλαπλής σκλήρυνσης, σύμφωνα με δημοσιευμένη έρευνα του 2006,
• μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου και 
• βοηθάει στη μείωση της πιθανότητας να νοσήσει κάποιος σοβαρά από γρίπη. 

2. Ενισχύει τη θετική σκέψη

Έρευνες δείχνουν πως η βιταμίνη D μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση θετικής σκέψης και διάθεσης, μειώνοντας έτσι την εμφάνιση κατάθλιψης. Σε μια έρευνα, όταν χορηγήθηκε συμπλήρωμα βιταμίνης D σε άτομα με κατάθλιψη, παρατηρήθηκε βελτίωση στα συμπτώματά τους. Επίσης σε μια έρευνα για ινομυαλγία ανακαλύφθηκε πως τα άτομα που έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D, συχνά εμφανίζουν αγχώδη διαταραχή και κατάθλιψη. 

3. Επιταχύνει την απώλεια βάρους

Το ασβέστιο και η βιταμίνη D φαίνεται να επιδρούν στην όρεξη, μεώνοντας την. Επιπλέον, σε έρευνα που συμμετείχαν υπέρβαρα άτομα που λάμβανα καθημερινά συμπλήρωμα βιταμίνης D, παρατηρήθηκε βελτίωση των δεικτών καρδιαγγειακής υγείας.

Γιατί είναι τόσο συχνή η έλλειψη βιταμίνης D;

Πολύ συχνά πλέον, τα επίπεδα βιταμίνης D εμφανίζονται αρκετά μειωμένα στις αιματολογικές εξετάσεις. Ο οργανισμός κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, που η έκθεση στον ήλιο είναι μεγαλύτερη, συνθέτει βιταμίνη D και την αποθηκεύει για τους χειμερινούς μήνες. Είναι λογικό να είναι χαμηλά τα επίπεδα της, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο που έχει περάσει ο χειμώνας και ουσιαστικά έχουμε καταναλώσει τις αποθήκες μας. Τι γίνεται όμως, όταν ο έλεγχος βιταμίνης D, τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο δείχνει ανεπάρκεια; Που οφείλεται αυτό;

Πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα του οργανισμού μας να παράγει μόνος του βιταμίνη D. Αυτοί είναι:

• η υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση, 
• η χρήση αντιηλιακού, εκμηδενίζοντας το όριο των 10 λεπτών την ημέρα στον ήλιο, χωρίς αντιηλιακό,
• η παραμονή μας σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια της ημέρας,
• η διαμονή μας σε μεγάλες και πυκνοκατοικημένες πόλεις, όπου τα κτίρια ουσιαστικά μπλοκάρουν την επαφή μας με τον ήλιο,
• το σκούρο δέρμα. Όσο πιο σκούρος ο τόνος του δέρματος, τόσο πιθανότερη η μειωμένη φυσική παραγωγή βιταμίνης D. 

Επειδή ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι όπως τον έχουμε περιγράψει παραπάνω, είναι λογικό ολοένα και περισσότεροι να εμφανίζουν έλλειψη και να χρειάζεται και συμπληρωματική λήψη βιταμίνης D. 

Tα συμπτώματα της ελλειψης βιταμίνης D περιλαμβάνουν:

• κόπωση, πόνοι σε διάφορα σημεία του σώματος και γενικά ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας
• έντονοι μυοσκελετικοί πόνοι που μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και δυσκολία στο ανέβασμα σκαλοπατιών ή στην έγερση απο καρέκλα ή χαμηλό κάθισμα
• ραγίσματα στα οστά της λεκάνης και των ποδιών. 

Με μια απλή εξέταση αίματος φαίνεται η ανεπάρκεια ή μη σε βιταμίνη D. Απο εκεί και πέρα εξαρτάται απο την υπάρξη και άλλων νοσημάτων αν θα λάβει κάποιος μικρή καθημερινή δόση ή πιο ενισχυμένη μεγαδόση. Παράλληλα, χρειάζεται και η έκθεση στον ήλιο αλλά και η κατάλληλη διατροφή. 

Ποιες είναι οι διατροφικές πηγές βιταμίνης D;

• Σολομός
• Σαρδέλες 
• Κρόκος αβγού
• Γαρίδες
• Γάλα 
• Τυρί 
• Γιαούρτι 
• Μανιτάρια 

Να πάρω συμπλήρωμα; 

Αν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης D σύμφωνα με τις εξετάσεις, ναι θα πρέπει να λάβουμε συμπλήρωμα. Καλό είναι να αποφεύγουμε την αλόγιστη χρήση ακόμα και των συμπληρωμάτων. Υπάρχουν για να μας βοηθήσουν αλλά δεν είναι πανάκεια. 

Για να λάβουμε σωστά το συμπλήρωμα βιταμίνης D, θα πρέπει να ληφθεί μαζί με φαγητό, αφού είναι μια βιταμίνη που χρειάζεται τα λιπαρά σαν μέσo μεταφοράς και απορρόφησης. 

Βιβλιογραφία:

• jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=204651
• www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20219962
• onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2796.2008.02008.x/abstract
• link.springer.com/article/10.1007/s10067-006-0348-5
• journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=4454676&fileId=S0007114508030808