Είναι γνωστό ότι, όσο πιο αγνή είναι η τροφή και οι πρώτες ύλες, τόσο πιο υγιεινή είναι. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι για κάθε 10% περισσότερη επεξεργασμένη τροφή που τρώμε, υπάρχει 14% μεγαλύτερη πιθανότητα θνησιμότητας. Έτσι, μαμάδες, γιαγιάδες και παιδαγωγοί προσπαθούμε να κάνουμε τη μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια να θρέψουμε με αγνές, καθαρές τροφές τα παιδιά μας.
Τι συμβαίνει, όμως, και ένα παιδί που τρώει υγιεινά μπορεί να αρχίσει να παίρνει παραπάνω βάρος;
Υπόθεση 1η: Ο οργανισμός του παιδιού προετοιμάζεται για ένα στάδιο γρήγορης ανάπτυξης.
Η αλήθεια είναι ότι η ανάπτυξη των παιδιών δεν είναι γραμμική. Κατά διαστήματα μπορεί να αυξάνεται η όρεξή του και να τρώει παραπάνω. Ενώ μπορεί αυτό να σε τρομοκρατήσει, περίμενε λίγο. Μπορεί σύντομα να δεις μια μεγάλη αύξηση του ύψους του που θα επακολουθήσει και θα εξισορροπήσει την αύξηση στο βάρος του. Αν αυτό δε συμβεί άμεσα, τότε πρέπει να ψάξεις για άλλους λόγους.
Υπόθεση 2η: Έχει αρχίσει να τρώει άλλες τροφές σε στιγμές που δεν είσαι δίπλα να το παρατηρήσεις.
Στην περίπτωση που δε φαίνεται να συνδέεται η αύξηση του βάρους με μία αύξηση του ύψους, καλό είναι να αναρωτηθείς τι συμβαίνει. Μήπως τρώει κάτι παραπάνω στο σχολείο ή όταν δεν είστε μαζί; Έχει ανακαλύψει κάποιο σνακ ή μοιράζεται με κάποιο συμμαθητή του το φαγητό του άλλου παιδιού; Μήπως πάλι κάποιο άγχος ή η απλή βαρεμάρα το κάνει να καταφεύγει πιο συχνά στο ψυγείο και να τσιμπολογάει. Μπορείς να συζητήσεις με το παιδί, να το παρατηρήσεις και να το βοηθήσεις να μοιραστεί μαζί σου τις συνήθειές του ή τις σκέψεις του. Σε αυτήν την περίπτωση καλό θα είναι να αποφύγεις να το κρίνεις και να προσπαθήσεις να το καταλάβεις για να μπορέσει να μοιραστεί τις ανάγκες του μαζί σου.
Υπόθεση 3η: Οι ποσότητες που τρώει είναι μεγαλύτερες από αυτές που χρειάζεται.
Πολλές φορές στην προσπάθειά μας να δώσουμε στα παιδιά όλες τις τροφές και τα θρεπτικά συστατικά που θα του κάνουν καλό, ξεχνάμε να προσέξουμε τις ποσότητες. Μην ξεχνάς ότι ακόμα και οι πιο αγνές τροφές, οι πιο καθαρές και θρεπτικές, προσδίδουν κάποια ενέργεια, πολλές φορές μεγάλη. Έτσι, παρόλο που σαν τροφές του κάνουν καλό, σαν ποσότητα το παχαίνουν, με αποτέλεσμα να ακυρώνεται η ωφέλειά τους.
Η ποσότητα είναι διαφορετική από την ποιότητα
Η ποιότητα μίας τροφής είναι αυτή που καθορίζει, αν μας κάνει καλό ή κακό. Μία ποιοτική τροφή είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, δεν περιέχει πολλά πρόσθετα (αρώματα, χρώματα, συντηρητικά, …) και επιδρά θετικά στην υγεία μας. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους ξηρούς καρπούς. Είναι θρεπτικοί, αντιοξειδωτικοί, περιέχουν μέταλλα, βιταμίνες, πρωτεΐνες και καλά λιπαρά. Τα φρούτα είναι ένα άλλο παράδειγμα ωφέλιμης για την υγεία τροφής. Ειδικά όταν βρίσκονται στην εποχή τους είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.
Η ποσότητα μίας τροφής, όμως, είναι μία διαφορετική συνιστώσα. Ακόμα και η πιο ωφέλιμη τροφή, όταν μας παχαίνει, όταν δηλαδή την τρώμε σε μεγαλύτερη ποσότητα από όσο χρειάζεται, σταματάει να μας κάνει καλό. Το παραπάνω λίπος μέσα στο σώμα, ακόμα κι αν προέρχεται από καλές και ποιοτικές τροφές, είναι καταστροφικό για την υγεία. Έτσι, αν πάρουμε για παράδειγμα τους ξηρούς καρπούς, αν φάει το παιδί ένα ολόκληρο σακουλάκι, αφενός θα πονέσει πιθανώς η κοιλίτσα του, αφετέρου θα προσλάβει παραπανίσιες περιττές θερμίδες. Το ίδιο συμβαίνει και με τα φρούτα. Ένα μεγάλο ποτήρι πορτοκαλάδα δεν έχει κάτι περισσότερο να προσφέρει στο παιδί. Ένα πιο μικρό ποτήρι είναι αρκετό να του παρέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Μέτρον άριστον… έλεγαν οι Αρχαίοι και για μία ακόμα φορά φαίνεται ότι είναι ίσως η μεγαλύτερη σοφία. Στην προσπάθειά σου να δώσεις σε ένα παιδί όλα τα συστατικά που χρειάζεται από τη διατροφή του, προσπάθησε:
- Να μην το παρακάνεις με τις ποσότητες. Το πιάτο της σωστής διατροφής αλλά και άλλοι πίνακες και οδηγίες, ή οι συστάσεις ενός ειδικού θα σε βοηθήσουν να σερβίρεις στο παιδί σου τις σωστές ποσότητες από την καλή τροφή.
- Προσπάθησε να μάθεις το παιδί σου να ακούει τις εσωτερικές του ανάγκες. Όταν χρειάζεται να μιλήσει, βοήθησέ το να μιλήσει, όταν βαριέται, βοήθησέ το να το ξεπεράσει με δημιουργικό τρόπο, όταν πεινάει, δώσε του φαγητό και όταν χορτάσει, μάθε του να σταματάει να τρώει, ακόμα κι αν δεν έχει αδειάσει το πιάτο του.
«Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ» γιατί άλλο το καλό και άλλο το πολύ.
