Πολλές πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι η συχνότητα της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας έχει αυξηθεί σε ιδιαίτερα ανησυχητικό βαθμό παγκοσμίως. Η χώρα μας, δεν αποτελεί εξαίρεση. Από το 1970 μέχρι σήμερα η συχνότητα της παιδικής παχυσαρκίας έχει διπλασιαστεί, ενώ η συχνότητα της εφηβικής παχυσαρκίας έχει τριπλασιαστεί. Είναι ευρέως γνωστή η συσχέτιση της παχυσαρκίας με την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, μεταβολικού συνδρόμου και άλλων μεταβολικών νοσημάτων, παρ’ όλα αυτά, αν και μπορεί να φανεί οξύμωρο αρχικά, έχει επίσης βρεθεί να σχετίζεται με διάφορες διατροφικές ανεπάρκειες.
Μια από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες διατροφικές ανεπάρκειες είναι η ανεπάρκεια σιδήρου. Η σιδηροπενία είναι συχνή στην παιδική ηλικία και στην αρχή της εφηβικής ηλικίας, και παράγοντες όπως:
- η μειωμένη πρόσληψη σιδήρου,
- η πρώιμη εμμηναρχή στα κορίτσιαy,
- ο αυξημένος ρυθμός ανάπτυξης
μπορούν να εξηγήσουν το φαινόμενο.
Στην πραγματικότητα τα παιδιά με αυξημένο σωματικό βάρος και κυρίως τα κορίτσια με αυξημένο σωματικό λίπος μπαίνουν πιο νωρίς στην εφηβεία και αυτό οδηγεί σε πρώιμη εμμηναρχή και άρα μπορεί να εξηγήσει και την σιδηροπενία. Παρ’ όλα ατά όμως, οι έρευνες δείχνουν, πως σε ένα πολύ σημαντικό βαθμό, η σιδηροπενία που παρατηρείται στην παχυσαρκία, φαίνεται να οφείλεται στη χρόνια φλεγμονή που προκαλούν τα αυξημένα επίπεδα λιπώδους μάζας.
Η παραπάνω συσχέτιση ενισχύεται ερευνητικά και από τα αυξημένα επίπεδα φεριτίνης που παρατηρούνται συνήθως σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Αν και τη φεριτίνη οι περισσότεροι την γνωρίζουν σαν δείκτη των αποθεμάτων σιδήρου του οργανισμού, είναι επίσης μια πρωτεΐνη η οποία αυξάνεται σε συνθήκες φλεγμονής, όπως αυτές που μπορούν να προέλθουν από αυξημένη συγκέντρωση ολικού και ιδιαίτερα σπλαχνικού λίπους (περιοχή κοιλιάς) στο σώμα.
Η παλαιότερη λοιπόν αντίληψη «τα γεμάτα παιδιά ξεχειλίζουν από υγεία» καταρρίπτεται. Η διόρθωση του σωματικού βάρους, όπου χρειάζεται, και η διατήρηση φυσιολογικού βάρους, είναι ένας τρόπος για να μεγαλώσουμε ενήλικες με λιγότερα προβλήματα.
Βιβλιογραφία:
- Nead K.G., Halterman J.S., Kaczorowski J.M., Auinger P., Weitzman M. Overweight children and adolescents: A risk group for iron deficiency. Pediatrics. 2004;114:104–108
- Mandato C., Lucariello S., Licenziati M.R., Franzese A., Spagnuolo M.I., Ficarella R., Pacilio M., Amitrano M., Capuano G., Meli R., et al. Metabolic, hormonal, oxidative, and inflammatory factors in pediatric obesity-related liver disease. J. Pediatr. 2005;147:62–66
- Moayeri H., Bidad K., Zadhoush S., Gholami N., Anari S. Increasing prevalence of iron deficiency in overweight and obese children and adolescents (Tehran Adolescent Obesity Study) Eur. J. Pediatr. 2006;165:813–814
- Brotanek J.M., Gosz J., Pilah Hamiel O., Newfield R.S., Koren I., Agmon A., Lilos P., Phillip M. Greater prevalence of iron deficiency in overweight and obese children and adolescents. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2003;27:416–418
- Weitzman M., Flores G. Iron deficiency in early childhood in the United States: Risk factors and racial/ethnic disparities. Pediatrics. 2007;120:569–575. Richardson M.W., Ang L., Visintainer P.F., Wittcopp C.A. The abnormal measures of iron homeostasis in pediatric obesity are associated with the inflammation of obesity. Int. J. Pediatr. Endocrinol. 2009:713269
- Amato A., Santoro N., Calabrò P., Grandone A., Swinkels D.W., Perrone L., Miraglia del Giudice E. Effect of body mass index reduction on serum hepcidin levels and iron status in obese children. Int. J. Obes. 2010;34:1772–1774
